Wat is een goede opvoeding? Als ouders het eens zijn over de wijze waarop ze mogen verschillen. Kinderen raken niet in de war van verschillende meningen. Kinderen raken in de war als ouders gaan vechten wie er gelijk heeft”. Eveline en Andries – samen de raad van bestuur van een zorgorganisatie – kijken mij zwijgend aan. Zij zijn bij mij gekomen om hun samenwerking bespreekbaar te maken.
Jeuk in de relatie
Andries is voorzitter en 9 jaar in functie. Eveline ruim één jaar. De laatste tijd zijn er spanningen in hun samenwerking die te maken hebben met bezuinigingen. Eveline heeft financiën als aandachtsgebied. Zij wil dit jaar verregaand bezuinigen, zodat er volgend jaar niet nog een bezuinigingsslag gemaakt hoeft te worden. “Het moet toch, dan maar goed en dan maar gelijk in één keer”, spreekt zij op felle toon. Andries is voor de hoog nodige bezuiniging. Hij wil niet anticiperen op tekorten voor volgend jaar. “Ik heb al zo vaak meegemaakt dat die uiteindelijk meevallen, dus ik wil nu niet iedereen op de kast jagen”. Zij doen hun best beleefd naar elkaar te zijn, maar hun lichaamstaal verraadt de nodige ‘jeuk’. Na enig doorvragen blijkt dat Andries denkt dat Eveline goede sier richting de raad van toezicht wil maken en dat Eveline denkt dat Andries moeite heeft zijn rug te rechten, als het moeilijk wordt. Wanneer bestuursleden het niet eens kunnen worden over de strategie, construeren zij negatieve beelden over elkaar. Nemen die beelden vaste vorm aan, dan raken de betrekkingen verstoord en ontstaat er conflict. Op die rand balanceren zij.
Twee kanten van één medaille
Eveline doorbreekt als eerste de stilte. Zij vraagt zich af hoe zij het ooit eens kunnen worden over hun verschillen. “Door naar de overeenkomsten in de achterliggende motieven te kijken” is mijn antwoord. “Jij legt het accent op de financiële gezondheid van de organisatie en Andries op de personele gezondheid. Beiden zijn nodig om als organisatie te overleven, toch? Jullie strijden om twee kanten van één medaille, maar door de negatieve beelden die in jullie hoofden rondwaren, zijn jullie het zicht op die ene medaille kwijt geraakt. Als moeder kan inzien dat vaders strengheid nodig is om een kind het besef van grenzen bij te brengen en als vader kan inzien dat moeders niet-strengheid nodig is om een kind te leren eigen verantwoordelijkheid te dragen, kunnen zij hun verschillen respecteren. En dat respect is nodig om een of….of strijd in een en….en beleid om te zetten”. Andries zegt: “precies, daar sla je de spijker op zijn kop. Gebrek aan respect, dat is wat ik de hele tijd voel bij dit onderwerp. Dat irriteert mij in hoge mate….en ja, dan ga ik op de rem staan!” Eveline beaamt dat haar felle toon vooral te maken heeft met haar ergernis dat Andries haar niet serieus neemt op nota bene haar eigen aandachtsgebied. Als het probleem eenmaal op tafel ligt, slagen Eveline en Andries erin hun negatieve beelden af te serveren. En toen? Andries gunde het Eveline het voortouw te nemen met de bezuinigingen. En zij kwam met een minder drastisch voorstel, waar Andries mee kon instemmen.
Joep Choy